بازار مالی سنتی به شدت متمرکز است. واژه متمرکز به این معناست که مسئولین و بانک‌های مرکزی درباره پول یک کشور تصمیم می‌گیرند و آن را کنترل می‌کنند. آنها تصمیم می‌گیرند چقدر پول چاپ کنند، جریان و عرضه پول‌ها چطور باشد و… . مردم نیز در سیستم مالی حاکم بر دنیا، اختیار دارایی خود را برای دریافت سود به نهاد‌هایی مانند بانک‌ها می‌دهند. مشکل چنین سیستمی این است که کنترل آن به طور متمرکز در اختیار افراد خاصی است و این متمرکز بودن، ریسک خطرات ناشی از آن را بسیار بالا می‌برد.
دیفای چیست؟
DeFi مخفف کلمه Decentralized Finance و به معنای سیستم مالی غیرمتمرکز است که شامل دارایی‌های دیجیتال، پروتکل‌ها، قرارداد‌های هوشمند و نرم‌افزار‌های غیرمتمرکز بر بستر بلاک‌چین می‌باشد. اتریوم در حال حاضر بهترین گزینه برای پیاده سازی DeFi است. البته اتریوم تنها پلتفرم بلاک‌چین قادر به پیاده‌سازی DeFi نیست و پلتفرم‌هایی مانند پولکادات(Polkadot)، ترون(Tron)، آلگوراند(Algorand) و بلاک‌چین EOS بسترهای مناسبی برای پیاده سازی Defi هستند.
کاربردهای دیفای
اغلب فعالیت‌های دیفای بر سه حوزه کلی خلاصه شده است:
ارائه و دریافت وام
در دوره‌ای که دریافت وام از سیستم‌های مالی سنتی و متمرکز، چندان کار راحتی نیست، پلتفرم‌های وام دهی غیر متمرکز به عنوان یکی از محبوب‌ترین برنامه‌های کاربردی دیفای شناخته شده اند. این پلتفرم‌های قوی وام دهی که بر روی شبکه بلاک‌چین متمرکز هستند، دارای قابلیت پرداخت فوری، وثیقه گذاری با دارایی‌های دیجیتال و بدون نیاز به چک‌های اعتباری می‌باشند. به این ترتیب، تامین کنندگان می‌توانند دارایی‌های خود را در این پلتفرم قرار داده و سود دریافت کنند و دیگر افرادی که به وام نیاز دارند، از نقدینگی آنها وام بگیرند.
خدمات بانکی
پلتفرم دیفای که بر مبنای برنامه‌های مالی چیده شده است، با قابلیت ارائه خدمات بانکی کار کاربران را راحت کرده است. به این ترتیب، از صدور استیبل کوین‌ها و ارزهای دیجیتال تا رهن و بیمه نامه را در برمی‌گیرد. صدور بیمه روی بلاک‌چین با حذف واسطه‌ها، ریسک نقض بیمه نامه را کاهش می‌دهد و با حفظ کیفیت خدمات، هزینه بیمه نامه نیز کمتر می‌شود.
صرافی‌های غیرمتمرکز
در آینده‌ای نه چندان دور صرافی‌های غیر متمرکز، در حوزه معاملات مالی نقش اساسی خواهند داشت. صرافی‌های دیفای که روی بلاک‌چین کار می‌کنند، دارایی دیجیتال را بدون واسطه و به شکل مستقیم خرید و فروش می‌کنند. البته چالش‌های این قابلیت از جمله کارمزد تراکش‌ها، هنوز سرجایش باقی است. علاوه بر این موارد، با کمک فناوری دیفای، می‌توان برای صدور و ارائه مالکیت ابزارهای مالی بهره برد. به این ترتیب با ایجاد بستری غیر متمرکز، نیاز به اعتماد به سازمان‌های امانت‌دار را از بین برده و احتمال شکست را تا حد زیادی پایین می‌آورد.
دیفای چگونه عمل می‌کند؟
کاربران عموما از طریق نرم افزارهایی موسوم به دَپس (اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز) مشارکت می‌کنند، که اغلب این نرم افزارها بر روی بلاک‌چین اتریوم کار می‌کنند. بر خلاف یک بانک سنتی، هیچ فرمی برای پرکردن یا حسابی برای باز کردن وجود ندارد. برخی روش‌های مشارکت افراد در Defi شامل موارد ذیل می‌باشد:
وام دادن: رمزارز خود را قرض داده و بهره و پاداش در هر دقیقه دریافت کنید، نه هر ماه یک بار.
وام گرفتن: بدون نیاز به کاغذبازی فورا وام دریافت کنید، مانند وام‌های بسیار کوتاه مدت موسوم به "وام‌های برق آسا" که نهادهای مالی سنتی ارائه نمی‌دهند.
تجارت: تجارت همتا به همتای دارایی‌های رمزارزی خود را انجام دهید و بدون نیاز به پرداخت کارمزد، سهام خرید و فروش کنید.
معایب دیفای چیست؟
نرخ‌های تراکنش پر نوسان بر روی بلاک‌چین اتریوم به معنی پرهزینه شدن تجارت فعال است. بسته به اینکه از چه دَپسی استفاده می‌کنید و چگونه آن را به کار می‌گیرید سرمایه گذاری‌تان می‌تواند ریسک بالایی تجربه کند، چراکه دیفای یک تکنولوژی جدید است.
با گذشت زمان افراد بیشتری جذب پروژه‌های دیفای و سرمایه‌گذاری در آنها می‌شوند؛ به طوری که در سال گذشته پروژه‌های دیفای بسیاری به موفقیت رسیده‌اند و بین سرمایه‌گذاران محبوب واقع شده‌اند. فناوری دیفای می‌تواند کاری کند که در آینده‌ای نه چندان دور، دیگر نیازی به واسطه گری بانک‌ها یا موسسات مالی برای مدیریت امور مالی مان نداشته باشیم.